بسم الله الرحمن الرحیم)

حدیث (۱) پیامبر صلى الله علیه و آله :

اِذا وُضِعَتِ المائِدَةُ حَفَّتها اَربَعَةُ آلفِ مَلَکٍ، فَاِذا قالَ العَبدُ: بِسمِ اللّه قالَتِ المَلائِکَةُ: بارَکَ اللّه عَلَیکُم فى طَعامِکُم ثُمَّ یَقولونَ لِلشَّیطانِ اُخرُج یا فاسِقُ، لا سُلطانَ لَکَ عَلَیهِم؛

هرگاه سفره پهن مى شود، چهار هزار فرشته در اطراف آن گرد مى آیند. چون بنده بگوید: «بسم اللّه » فرشتگان مى گویند: «خداوند، به غذایتان برکت دهد!» سپس به شیطان مى گویند: «اى فاسق! بیرون شو. تو بر آنان، راه تسلّط ندارى».

(کافى، ج ۶، ص ۲۹۲، ح ۱)

حدیث (۲) پیامبر صلى الله علیه و آله :

صَلاةُ اللّیلِ مَرضاةٌ لِلرَّبِّ وَ حُبُّ المَلائِکَةِ وَ سُنَّةُ النبیاءِ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ اَصلُ الیمانِ وَ راحَةُ البدانِ وَ کَراهیَةٌ لِلشَّیطانِ وَ سِلاحٌ عَلَى العداءِ وَ اِجابَةٌ لِلدُّعاءِ وَ قَبولُ العمالِ وَ بَرَکَةٌ فِى الرِّزقِ؛
نماز شب، موجب رضایت پروردگار، دوستى فرشتگان، سنت پیامبران، نور معرفت، ریشه ایمان، آسایش بدن ها، مایه ناراحتى شیطان، سلاحى بر ضدّ دشمنان، مایه اجابت دعا، قبولى اعمال و برکت در روزى است.

(ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۱۹۱)

حدیث (۳) پیامبر صلى الله علیه و آله :

لا یُطَوِّلَنَّ أَحَدُکُم شارِبَهُ وَلا شَعرَ إِبطَیهِ وَلا عانَـتَهُ فَإِنَّ الشَّیطانَ یَتَّخِذُها مَخبَئا یَستَتِرُ بِها؛
کسى از شما موهاى سبیل و موهاى زیر بغل و موى زیر شکم خود را بلند نکند؛ چرا که شیطان (میکروب) این نقاط را پناهگاه خود قرار داده، و زیر موها پنهان مى شود.

(وسائل الشیعه، ج ۱، ص ۴۲۲، ح ۶)

حدیث (۴) امام باقر علیه السلام :

اِنَّما قُصَّ الظفارُ، لاَِنَّها مَقیلُ الشَّیطانِ وَ مِنهُ یَکونُ النِّسیانُ؛
کوتاه کردن ناخن، از آن رو لازم است که پناهگاه شیطان است و فراموشى مى آورد.

(کافى، ج ۶، ص ۴۹۰، ح ۶)

حدیث (۵) پیامبر صلى الله علیه و آله :

لا تُبَیَّتُوا القُمامَةَ فى بُیوتِکُم وَ اَخرِجوها نَهارا، فَاِنَّها مَقعَدُ الشَّیطانِ؛
زباله را شب در خانه هاى خود نگه ندارید و آن را در روز به بیرون از خانه منتقل کنید، زیرا زباله نشیمنگاه شیطان است.

(من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۵، ح ۴۹۶۸)

حدیث (۶) پیامبر صلى الله علیه و آله :

لا تُبَیَّتُوا القُمامَةَ فى بُیوتِکُم وَ اَخرِجوها نَهارا، فَاِنَّها مَقعَدُ الشَّیطانِ؛
زباله را شب در خانه هاى خود نگه ندارید و آن را در روز به بیرون از خانه منتقل کنید، زیرا زباله نشیمنگاه شیطان است.

(من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۵، ح ۴۹۶۸)

حدیث (۷) پیامبر صلى الله علیه و آله :

لِیُبالِغ اَحَدُکُم فِى المَضمَضَةِ وَ ا لستِنشاقِ، فَاِنَّهُ غُفرانٌ لَکُم وَ مَنفَرَةٌ لِلشَّیطانِ؛
سزاوار است هر یک از شما در دهان و بینى زیاد آب بچرخاند، چرا که این کار، مایه آمرزش شما و گریزِ شیطان است.

(ثواب الاعمال، ص ۱۹)

حدیث (۸) پیامبر صلى الله علیه و آله :

بَیتُ الشَّیاطینِ مِن بُیوتِکُم بَیتُ العَنکَبوتِ؛
خانه هاى عنکبوتى که در اتاق هاى شماست، لانه شیاطین است.

(کافى، ج ۶، ص ۵۳۲، ح ۱۱)

حدیث (۹) پیامبر صلى الله علیه و آله :

ما مِن شابٍ تَزَوَّجَ فى حَداثَةِ سِنِّهِ اِلاّ عَجَّ شَیطانُهُ : یا وَیلَهُ ، یا وَیلَهُ! عَصَمَ مِنّى ثُلُـثَى دینِهِ ، فَلیَتَّقِ اللّه العَبدُ فِى الثُّـلُثِ الباقى ؛

هر جوانى که در سن کم ازدواج کند ، شیطان فریاد بر مى آورد که : واى برمن ، واى بر من! دو سوم دینش را از دستبرد من ، مصون نگه داشت . پس بنده باید براى حفظ یک سومِ باقى مانده دینش ، تقواى الهى پیشه سازد.

(نوادر راوندى ، ص ۱۱۲)

حدیث (۱۰) پیامبر صلى الله علیه و آله :

یا اَیُّهَا النّاسُ اِنَّما هُوَ اللّه وَ الشَّیطانُ وَ الحَقُّ وَ الباطِلُ وَالهُدى وَ الضَّلالَةُ وَ الرُّشدُ وَ الغَىُّ وَ العاجِلَةُ وَ الآجِلَةُ وَ العاقِبَةُ وَ الحَسَناتُ وَ السَّیِّئاتُ فَما کانَ مِن حَسَناتٍ فَلِلّهِ وَ ما کانَ مِن سَیِّئاتٍ فَلِلشَّیطانِ لَعَنَهُ اللّه ؛
اى مردم! جز این نیست که خداست و شیطان، حق است و باطل، هدایت است و ضلالت، رشد است و گمراهى، دنیاست و آخرت، خوبى هاست و بدى ها. هر چه خوبى است از آنِ خداست و هر چه بدى است از آنِ شیطان ملعون است.

(کافى، ج ۲، ص ۱۶، ح ۲)

حدیث (۱۱) امام صادق علیه السلام :

یَقولُ إِبلیسُ لِجُنودِهِ: أَلقوا بَینَهُمُ الحَسَدَ وَالبَغىَ، فَإِنَّهُما یَعدِ لانِ عِندَ اللّه الشِّرکَ؛
شیطان به سپاهیانش مى گوید: میان مردم حسد و تجاوزگرى بیاندازید چون این دو، نزد خدا برابر با شرک است.

(کافى، ج۲، ص۳۲۷، ح۲)

حدیث (۱۲) پیامبر صلى الله علیه و آله :

اِنَّ الغَضَبَ مِنَ الشَّیطانِ وَ اِنَّ الشَّیطانَ خُلِقَ مِنَ النّارِ وَ اِنَّما تُطفَأُ النّارُ بِالماءِ فَاِذا غَضِبَ اَحَدُکُم فَلیَتَوَضَّ؛
خشم از شیطان و شیطان از آتش آفریده شده است و آتش با آب خاموش مى شود، پس هرگاه یکى از شما به خشم آمد، وضو بگیرد.

(نهج الفصاحه، ح ۶۶۰)

حدیث (۱۳) پیامبر صلى الله علیه و آله :

زَیـِّنوا مَوائِدَکُم بِالبَقلِ؛ فإِنَّها مَطرَدَةٌ لِلشَّیاطینِ مَعَ التَّسمیَةِ؛

سفره هایتان را با سبزى، زینت دهید ؛ زیرا سبزى با بسم اللّه الرحمن الرحیم، شیطان را طرد مى کند.

(مکارم الأخلاق، ص ۱۷۶)

حدیث (۱۴) امام صادق علیه السلام :

إذا تَوَضَّأَ أحَدُکُم و لَم یُسَمَّ کانَ لِلشَّیطانِ فى وُضوئِهِ شِرکٌ و إن أکَلَ أو شَرِبَ أو لَبِسَ و کُلُّ شَى ءٍ صَنَعَهُ یَنبَغى أن یُسَمِّى عَلَیهِ فَإن لَم یَفعَل کانَ لِلشَّیطانِ فیهِ شِرکٌ؛

هر گاه یکى از شما وضو بگیرد و بسم اللّه الرحمن الرحیم نگوید. شیطان در آن شریک است و اگر غذا بخورد و آب بنوشد یا لباس بپوشد و هر کارى که باید نام خدا را بر آن جارى سازد، انجام دهد و چنین نکند، شیطان در آن شریک است.

(محاسن، ج ۲، ص ۴۳۳)

حدیث (۱۵) امام صادق علیه السلام :

آکِلُ الرِّبا لایَخرُجُ مِنَ الدُّنیا حَتّى یَتَخَبَّطُهُ الشَّیطانُ؛

ربا خوار از دنیا نرود، تا آن که شیطان دیوانه اش کند.

(بحارالانوار، ج ۱۰۳، ص ۱۲۰، ح ۳۰)

حدیث (۱۶) امام على علیه السلام :

عَلى لِسانِ المُؤمِنِ نُورٌ یَسطَعُ وَعلى لِسانِ المُنافِقِ شَیطانٌ یَنطِقُ؛

بر زبان مؤمن نورى (الهى) است و درخشان و برزبان منافق شیطانى است که سخن مى گوید.

(شرح نهج البلاغه، ابن أبى الحدید، ج۲۰، ص۲۸۰، ح ۲۱۸)

حدیث (۱۷) پیامبر صلى الله علیه و آله :

یا اَیُّهَا النّاسُ اِنَّما هُوَ اللّه وَ الشَّیطانُ وَ الحَقُّ وَ الباطِلُ وَالهُدى وَ الضَّلالَةُ وَ الرُّشدُ وَ الغَىُّ وَ العاجِلَةُ وَ الآجِلَةُ وَ العاقِبَةُ وَ الحَسَناتُ وَ السَّیِّئاتُ فَما کانَ مِن حَسَناتٍ فَلِلّهِ وَ ما کانَ مِن سَیِّئاتٍ فَلِلشَّیطانِ لَعَنَهُ اللّه ؛

اى مردم! جز این نیست که خداست و شیطان، حق است و باطل، هدایت است و ضلالت، رشد است و گمراهى، دنیاست و آخرت، خوبى هاست و بدى ها. هر چه خوبى است از آنِ خداست و هر چه بدى است از آنِ شیطان ملعون است.

(کافى، ج ۲، ص ۱۶، ح ۲)

حدیث (۱۸) پیامبر صلى لله علیه و آله :

اِذا بَلَغَ الرَّجُلُ اَربَعینَ سَنَةً وَ لَم یَغلِب خَیرُهُ شَرَّهُ قَبَّلَ الشَّیطانُ بَینَ عَینَیهِ وَ قالَ: هذا وَجهٌ لا یُفلِحُ؛

هرگاه انسان چهل ساله شود و خوبیش بیشتر از بدیش نشود، شیطان بر پیشانى او بوسه مى زند و مى گوید: این چهره اى است که روى رستگارى را نمى بیند.

(مشکاة الأنوار، ص ۲۹۵)

حدیث (۱۹) امام صادق علیه السلام :

اِنَّ الشَّیطانَ لَیَطمَعُ فى عالِمٍ بِغَیرِ اَدَبٍ اَکثَرُ مِن طَمَعِهِ فى عالِمٍ بِاَدَبٍ ، فَتَاَدَّبوا وَ اِلاّ فَاَنتُم اَعرابٌ ؛

شیطان ، در عالِمِ بى بهره از ادب بیشتر طمع مى کند تا عالِمِ برخوردار از ادب . پس ادب داشته باشید وگرنه شما، بیابانى (فاقد تمدّن) هستید.

(کنز العمّال ، ح ۴۵۴۰۹)

حدیث (۲۰) پیامبر صلى لله علیه و آله :

إذَا استُحِقَّت وَلایَةُ اللّه وَالسَّعادَةُ جاءَ الجَلُ بَینَ العَینَینِ و ذَهَبَ المَلُ وَراءَ الظَّهرِ و إذَا استُحِقَّت وَلایَةُ الشَّیطانِ وَالشَّقاوَةُ جاءَ المَلُ بَینَ العَینَینِ و ذَهَبَ الجَلُ وَراءَ الظَّهرِ؛

هرگاه کسى مستحق دوستى خداوند و خوشبختى باشد، مرگ در برابر چشمان او مى آید و آرزو پشت سرش مى رود و هرگاه مستحق دوستى شیطان و بدبختى باشد، آرزو پیش چشم او، و مرگ پشت سرش قرار مى گیرد.

(الکافى، ج ۳، ص ۲۵۸، ح ۲۷)

حدیث (۲۱) پیامبر صلى لله علیه و آله :

اَلا اُخبِرُکُم بِشَى ءٍ اِن اَنتُم فَعَلتُموهُ تَباعَدَ الشَّیطانُ مِنـکُم کَما تَباعَدَ المَشرِقُ مِنَ المَغرِبِ؟ قالوا: بَلى، قالَ: اَلصَّومُ یُسَوِّدُ وَجهَهُ وَ الصَّدَقَةُ تَـکسِرُ ظَهرَهُ وَ الحُبُّ فِى اللّه وَ المُوازَرَةُ عَلَى العَمَلِ الصّالِحِ یَقطَعانِ دابِرَهُ وَ الستِغفارُ یَقطَعُ وَ تینَهُ ؛

آیا شما را از چیزى خبر ندهم که اگر به آن عمل کنید، شیطان از شما دور شود، چندان که مشرق از مغرب دور است؟ عرض کردند: چرا. فرمودند: روزه روى شیطان را سیاه مى کند، صدقه پشت او را مى شکند، دوست داشتن براى خدا و همیارى در کار نیک، ریشه او را مى کند و استغفار شاهرگش را مى زند.

(میراث حدیث شیعه ، ج ۲، ص ۲۰، ح ۱۸)

حدیث (۲۲) پیامبر صلی لله علیه و آله :

یا عَلىُّ اِذا حَضَرَ وَقتُ صَلاتِکَ فَتَهَیَّ لَها وَ اِلاّ شَغَلَکَ الشَّیطانُ وَ اِذا نَوَیتَ خَیرا فَعَجِّل وَ اِلاّ مَنَعَکَ الشَّیطانُ عَن ذلِکَ ؛

اى على! هرگاه وقت نمازت رسید، آماده آن شو وگرنه شیطان تو را سرگرم مى کند و هرگاه قصد [کار] خیرى کردى شتاب کن وگرنه شیطان تو را از آن باز مى دارد.

(بحارالأنوار، ج ۷، ص ۲۹)

حدیث (۲۳) امام علی علیه السلام:

الصَّلاةُ حِصنٌ مِن سَطَواتِ الشَّیطانِ؛

نماز قلعه و دژ محکمی است که نمازگزار را از حملات شیطان نگاه می دارد.

(غررالحکم، ص ۵۶)

حدیث (۲۴) امام صادق(ع):

اِذا رأَیتمُ العَبدَ مُتفُقَّداً لِذُنوبِ النّاس ناسیا لِذنوبه فَاعلُمو اَنَّهُ مُکرَ بهِ؛

هرگاه دیدید که بنده ای گناهان مردمان را جستجو می کند و گناهان خویش را فراموش کرده است بدانید که او فریب شیطان را خورده است.

(جهاد النفس، ح ۲۳۷)

حدیث (۲۵) پیامبر صلی لله علیه و آله :

اِذا رَاَیتُم الرَّجُل لایُبالی ما قال و لا ما قِیلَ لَهُ فَهُوَ شِرکُ الشَّیطان؛

هرگاه دیدید که مردی باکی ندارد که چه می گوید و چه درباره اش گفته می شود،چنین کسی شریک شیطان است

(جهادالنفس، ح۶۸۷)

عاملی که باعث می شود این همه گناه نکنیم

بسیاری از گناهان به این جهت است که انسان مقام خود را نشناخته و به اهمیت خود پی‌نبرده و در نتیجه با ارتکاب به گناه خود را پست کرده و در ردیف حیوانات آورده است.
خبرگزاری فارس: عاملی که باعث می‌شود این همه گناه کنیم!

به گزارش سرویس فضای مجازی خبرگزاری فارس به نقل از سایت تبیان، اگر انسان بداند که جانشین خداست[1]؛ فرشتگان بر او سجده کرده‏اند[2]؛ او موجودی است که روح خدا در او دمیده شده است[3]؛ تنها موجودی است که خداوند در آفرینش او خود را ستوده است[4]؛ همه چیز را به تسخیر او درآورده است[5]؛ در آفرینش، بهترین شکل را به او عطا کرده است[6]؛ برای او، انبیاء و کتب آسمانی فرستاده است[7]؛ او را موجودی فناناپذیر قرار داده است[8]؛ ارزش او بهشت است و نه کمتر؛ خداوند انواع فضیلت‏ها وکرامت‏ها را به او مرحمت کرده است[9]؛ اگر انسان به این کرامت‌ها و مقامات توجه کند، هرگز خود را به کارهای زشت آلوده نخواهد کرد.

امام علی (علیه السلام) در این‌باره می‌فرمایند: «إِنَّمَا الْکَرَمُ التَّنَزُّهُ عَنِ الْمَعَاصِی” »؛ «کرامت واقعی، دور داشتن و پاک گردانیدن خود از سرپیچی‌ها و عصیان‌هاست».

انسان با کرامت در تمامی لحظات و ساعات زندگی به دنبال آن است که بهترین‌ها را انجام دهد و از بیراهه‌ها دوری کند و چهره کریمانه خویش را حفظ نماید. چنین فردی جایگاه باارزش وجودی‌اش را می‌داند و برای نگهداری از این جایگاه تلاش می‌نماید.

امام علی (علیه السلام): «الْکَرِیمُ مَنْ تَجَنَّبَ الْمَحَارِمَ وَ تَنَزَّهَ عَنِ الْعُیُوبِ” »؛[10] امام علی (علیه السلام) می‌فرمایند: «کریم کسی است که از گژراهه‌ها دوری گزیند و از عیب‌ها و کاستی‌ها دوری و پاکی ورزد».

شخصی به نام شقرانی در زمان امام صادق‏ (علیه السلام) مرتکب شراب‏خواری شد. امام صادق‏ (علیه السلام) به او فرمود: ای شقرانی! کار زشت از هر کس که سر زند، زشت است؛ ولی اگر از تو سرزند، زشت‏تر است؛ همان‌گونه که کار نیکو از هر کس نیکوست؛ ولی اگر از تو سرزند، نیکوتر است. این به خاطر جایگاه تو است. تو از وابستگان ما هستی. پس، قدر خود را بدان![11]

اگر انسان قدری به عظمت و شخصیت خود پی ببرد و مقام و ارزش خود را بشناسد ، بدون شک به این زودی‌ها حاضر نیست این شخصیت عظیم و ارزش فوق العاده را با گناه و نافرمانی حق لکه‌دار سازد و با یک هوی و هوس و لذت موقت ، خود را از سِلک فرشتگان در ردیف جانوران و بلکه پست‌تر از آنان درآورد.

علی (علیه السلام) می‌فرماید: «مَا هَلَکَ مَنْ عَرَفَ قَدْرَهُ” »؛[12] «آن کس که قدر و مقام خود را بشناشد هلاک نگردد (و از جرگه انسانیت بیرون نرود) ».

بسیاری از گناهان به همین جهت است که انسان مقام خود را نشناخته و به اهمیت خود پی نبرده و در نتیجه با ارتکاب به گناه خود را پست کرده و در ردیف حیوانات آورده است.

به طور خلاصه ارتکاب گناه به خاطر پستی و خودنشناسی است.

کسی که کرامت نفس داشته باشد ، دنیا و آنچه در آن است در پیش چشمانش کوچک و حقیر می‌نماید و هرگز حاضر نمی‌گردد به خاطر لحظات آنی دنیوی لذت جاودان آخرت را فدا کرده و ارزش و جایگاه والای انسانی خویش را از دست دهد.

امام باقر (علیه السلام): «فَمَنْ کَرُمَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ صَغُرَتِ الدُّنْیَا…"  فِی عَیْنِهِ وَ مَنْ هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ کَبُرَتِ الدُّنْیَا فِی عَیْنِهِ»؛[13] «هر کس کرامت نفس داشته باشد دنیا در دیده‌اش کوچک است و هر کس نفسش خوار باشد، دنیا در دیده‌اش بزرگ است».

بر اساس آیه (وَ لا تَکُونُوا کَالَّذینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ…"  أَنْفُسَهُمْ أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ).[14]

میان فراموش کردن خدا و فراموش کردن نفس خودشان ملازمه است که چون خدا را از یاد بردند خدا هم خودشان را از یادشان برد، یعنی به جای اینکه خود را بنده و محتاج درگاه او بدانند و اعتماد و توکلشان بدو باشد و بدانند که مبدأ و معاد او بوده و سرانجام نیز به سوی اوست و تنها به او امیدوار بوده و از او واهمه و خوف داشته باشند ،اینان خود را مستقل پنداشته و به غیر او اعتماد کرده و بیم و امیدشان هم به جز او است و چشم به مادیات و ظواهر فریبنده دنیا دوخته‌اند و همین موجب گم کردن خود و نتیجه نافرمانی و دوری از حق تعالی گردیده است.

بهداشتی درمانی

وَ قَالَ [عليه السلام] امْشِ بِدَائِکَ مَا مَشَى بِکَ .
و درود خدا بر او ، فرمود : با درد خود بساز ، چندان که با تو سازگار است .

علمى،اخلاقى

وَ قَالَ [عليه السلام] مَا أَضْمَرَ أَحَدٌ شَيْئاً إِلَّا ظَهَرَ فِى فَلَتَاتِ لِسَانِهِ وَ صَفَحَاتِ وَجْهِهِ .
و درود خدا بر او ، فرمود : کسى که چيزى را در دل پنهان نکرد جز آن که در لغزش هاى زبان و رنگ رخسارش ، آشکار خواهد گشت.(6)

اخلاقى

وَ قَالَ [عليه السلام] يَا ابْنَ آدَمَ إِذَا رَأَيْتَ رَبَّکَ سُبْحَانَهُ يُتَابِعُ عَلَيْکَ نِعَمَهُ وَ أَنْتَ تَعْصِيهِ فَاحْذَرْهُ .
و درود خدا بر او ، فرمود : اى فرزند آدم ! زمانى که خدا را مى بينى که انواع نعمت ها را به تو مى رساند تو در حالى که معصيت کارى ، بترس.


اخلاقى ، اجتماعى

وَ قَالَ [عليه السلام] مِنْ کَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ وَ التَّنْفِيسُ عَنِ الْمَکْرُوبِ .
و درود خدا بر او ، فرمود : از کفّاره گناهان بزرگ ، به فرياد مردم رسيدن ، و آرام کردن مصيبت ديدگان است.

اخلاقى ، اجتماعى

وَ قَالَ [عليه السلام] مَنْ أَبْطَأَ بِهِ عَمَلُهُ لَمْ يُسْرِعْ بِهِ نَسَبُهُ .

و درود خدا بر او ، فرمود : کسى که کردارش او را به جايى نرساند ، افتخارات خاندانش او را به جايى نخواهد رسانيد.

اخلاقى ، سياسى

وَ قَالَ [عليه السلام] لَنَا حَقٌّ فَإِنْ أُعْطِينَاهُ وَ إِلَّا رَکِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ وَ إِنْ طَالَ السُّرَى . قال الرضى و هذا من لطيف الکلام و فصيحه و معناه أنا إن لم نعط حقنا کنا أذلاء و ذلک أن الرديف يرکب عجز البعير کالعبد و الأسير و من يجرى مجراهما.

و درود خدا بر او ، فرمود : ما را حقّى است اگر به ما داده شود ، و گرنه بر پشت شتران سوار شويم و براى گرفتن آن برانيم هر چند شب رُوى به طول انجامد.(5)

اخلاقى

وَ قَالَ [عليه السلام] قُرِنَتِ الْهَيْبَةُ بِالْخَيْبَةِ وَ الْحَيَاءُ بِالْحِرْمَانِ وَ الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَيْرِ .
و درود خدا بر او ، فرمود: ترس با نا اميدى ، و شرم با محروميت همراه است ، و فرصت ها چون ابرها مى گذرند ، پس فرصت هاى نيک را غنيمت شماريد.

اخلاقى ، اجتماعى

وَ قَالَ [عليه السلام] أَقِيلُوا ذَوِى الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ فَمَا يَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ يَدُ اللَّهِ بِيَدِهِ يَرْفَعُهُ .

درود خدا بر او ، فرمود : از لغزش جوانمردان در گذيريد، زيرا جوانمردى نمى لغزد جز آن که دست خدا او را بلند مرتبه مى سازد.

اخلاقى

وَ قَالَ [عليه السلام] مَنْ جَرَى فِى عِنَان أَمَلِهِ عَثَرَ بِأَجَلِهِ .

و درود خدا بر او ، فرمود : آن کس که در پى آرزوى خويش تازد ، مرگ او را از پاى در آورد.

سياسى ، اخلاقى ، نظامى

وَ قَالَ [عليه السلام] فِى الَّذِينَ اعْتَزَلُوا الْقِتَالَ مَعَهُ خَذَلُوا الْحَقَّ وَ لَمْ يَنْصُرُوا الْبَاطِلَ .

و درود خدا بر او ، فرمود : (درباره آنان که از جنگ کناره گرفتند) حق را خوار کرده ، باطل را نيز يارى نکردند. (4)

بهداشتى ، تجمل و زيبايى

وَ سُئِلَ [عليه السلام] عَنْ قَوْلِ الرَّسُولِ ص غَيِّرُوا الشَّيْبَ وَ لَا تَشَبَّهُوا بِالْيَهُودِ فَقَالَ ع إِنَّمَا قَالَ ص ذَلِکَ وَ الدِّينُ قُلٌّ فَأَمَّا الْآنَ وَ قَدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ وَ ضَرَبَ بِجِرَانِهِ فَامْرُؤٌ وَ مَا اخْتَارَ .
و درود خدا بر او ، فرمود : (از امام پرسيدند که رسول خدا (ص) فرمود : موها را رنگ کنيد و خود را شبيه يهود نسازيد يعنى چه ؟ فرمود) پيامبر (ص) اين سخن را در روزگارى فرمود که پيروان اسلام اندک بودند، اما امروز که اسلام گسترش يافته ، و نظام اسلامى استوار شده ، هر کس آن چه را دوست دارد انجام دهد.

اعتقادى ، معنوى

وَ قَالَ [عليه السلام] تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِيرِ حَتَّى يَکُونَ الْحَتْفُ فِى التَّدْبِيرِ .

و درود خدا بر او ، فرمود : کارها چنان در سيطره تقدير است که چاره انديشى به مرگ مى انجامد.(3)

اخلاقى ، اجتماعى

وَ قَالَ [عليه السلام] مَا کُلُّ مَفْتُونٍ يُعَاتَبُ .

و درود خدا بر او ، فرمود : هر فريب خورده اى را نمى شود سرزنش کرد.(2)


وَ قَالَ [عليه السلام] مَنْ ضَيَّعَهُ الْأَقْرَبُ أُتِيحَ لَهُ الْأَبْعَدُ .

و درود خدا بر او ، فرمود : کسى را که نزديکانش واگذارند ، بيگانه او را پذيرا مى گردد.

اخلاقى ، معنوى

وَ قَالَ [عليه السلام] إِذَا وَصَلَتْ إِلَيْکُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ فَلَا تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّکْرِ .

و درود خدا بر او ، فرمود : چون نشانه هاى نعمت پروردگار آشکار شد، با ناسپاسى نعمت ها را از خود دور نسازيد.

اخلاقى، اجتماعي، تربيتى

وَ قَالَ [عليه السلام] أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الْإِخْوَانِ وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ .

و درود خدا بر او ، فرمود : ناتوان ترين مردم کسى است که در دوست يابى ناتوان است ، و از او ناتوان تر آن که دوستان خود را از دست بدهد.

(سياسى ، اخلاقى)

وَ قَالَ [عليه السلام] إِذَا قَدَرْتَ عَلَى عَدُوِّکَ فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُکْراً لِلْقُدْرَةِ عَلَيْهِ .

و درود خدا بر او ، فرمود : اگر بر دشمنت دست يافتى ، بخشيدن او را شکرانه پيروزى قرار ده.

(اخلاقى، اجتماعى)

وَ قَالَ [عليه السلام] خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مِتُّمْ مَعَهَا بَکَوْا عَلَيْکُمْ وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَيْکُمْ.

و درود خدا بر او ، فرمود : با مردم آن گونه معاشرت کنيد ، که اگر مْرديد بر شما اشک ريزند، و اگر زنده مانديد ، با اشتياق سوى شما آيند.

(اجتماعي، سياسى)

وَ قَالَ [عليه السلام] إِذَا أَقْبَلَتِ الدُّنْيَا عَلَى أَحَدٍ أَعَارَتْهُ مَحَاسِنَ غَيْرِهِ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ عَنْهُ سَلَبَتْهُ مَحَاسِنَ نَفْسِهِ .

و درود خدا بر او ، فرمود : چون دنيا به کسى روى آورد ، نيکى هاى ديگران را به او عاريت دهد ، و چون از او روى برگرداند خوبى هاى او را نيز بربايند.

(علمى ، فيزيولوژى انسانى)

وَ قَالَ [عليه السلام] اعْجَبُوا لِهَذَا الْإِنْسَانِ يَنْظُرُ بِشَحْمٍ وَ يَتَکَلَّمُ بِلَحْمٍ وَ يَسْمَعُ بِعَظْمٍ وَ يَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْمٍ .

و درود خدا بر او ، فرمود : از ويژگى هاى انسان در شگفتى مانيد ، که : با پاره اى ” پى ” مى نگرد ، و با ” گوشت ” سخن مى گويد . و با ” استخوان ” مى شنود ، و از ” شکافى ” نَفس مى کشد!!(1)

(اخلاقى ، اقتصادى)

وَ قَالَ [عليه السلام] وَ الصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ وَ أَعْمَالُ الْعِبَادِ فِى عَاجِلِهِمْ نُصْبُ أَعْيُنِهِمْ فِى آجَالِهِمْ .

و درود خدا بر او ، فرمود : صدقه دادن دارويى ثمر بخش است ، و کردار بندگان در دنيا ، فردا در پيش روى آنان جلوه گر است.

(اخلاقى،سياسي،اجتماعى)

وَ قَالَ [عليه السلام] صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ وَ الْبَشَاشَةُ حِبَالَةُ الْمَوَدَّةِ وَ الِاحْتِمَالُ قَبْرُ الْعُيُوبِ وَ رُوِيَ أَنَّهُ قَالَ فِى الْعِبَارَةِ عَنْ هَذَا الْمَعْنَى أَيْضاً الْمَسْأَلَةُ خِبَاءُ الْعُيُوبِ وَ مَنْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ کَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيْهِ .

و درود خدا بر او ، فرمود : سينه خردمند صندوق راز اوست و خوشرويى وسيله دوست يابى ، و شکيبايى ، گورستان پوشاننده عيب هاست . و يا فرمود : پرسش کردن وسيله پوشاندن عيب هاست ، و انسان از خود راضى ، دشمنان او فراوانند.

(اخلاقى،سياسي،اجتماعى)

وَ قَالَ [عليه السلام] الْعِلْمُ وِرَاثَةٌ کَرِيمَةٌ وَ الْآدَابُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ وَ الْفِکْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ .

و درود خدا بر او ، فرمود : دانش، ميراثى گرانبها ، و آداب ، زيورهاى هميشه تازه ، و انديشه ، آيينه اى شفاف است.

(اخلاقى ، تربيتى)

وَ قَالَ [عليه السلام] الْعَجْزُ آفَةٌ وَ الصَّبْرُ شَجَاعَةٌ وَ الزُّهْدُ ثَرْوَةٌ وَ الْوَرَعُ جُنَّةٌ وَ نِعْمَ الْقَرِينُ الرِّضَى

و درود خدا بر او ، فرمود : ناتوانى ، آفت و شکيبايى ، شجاعت و زُهد ، ثروت و پرهيزکارى ، سپرِ نگه دارنده است : و چه همنشين خوبى است راضى بودن و خرسندى .

(اخلاقي)

حکمت3: وَ قَالَ [عليه السلام] الْبُخْلُ عَارٌ وَ الْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ وَ الْفَقْرُ يُخْرِسُ الْفَطِنَ عَنْ حُجَّتِهِ وَ الْمُقِلُّ غَرِيبٌ فِى بَلْدَتِهِ .

ترجمه: درود خدا بر او ، فرمود : بْخل ننگ و ترس نقصان است . و تهيدستى مرد زيرک را در برهان کُند مى سازد و انسان تهيدست در شهر خويش نيز بيگانه است.

حکمت2: وَ قَالَ [عليه السلام] أَزْرَى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ وَ رَضِيَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ وَ هَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَيْهَا لِسَانَهُ .

ترجمه: و درود خدا بر او، فرمود : آن که جان را با طمع ورزى بپوشاند خود را پُست کرده ، و آن که راز سختى هاى خود را آشکار سازد خود را خوار کرده ، و آن که زبان را بر خود حاکم کند خود را بى ارزش کرده است.

حکمت1: قَال َ[عليه السلام] کُنْ فِى الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ لَا ظَهْرٌ فَيُرْکَبَ وَ لَا ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ.

ترجمه: درود خدا بر او ، فرمود: در فتنه ها چونان شتر دو ساله باش، نه پشتى دارد که سوارى دهد و نه پستانى تا او را بدوشند.

هرگز نبايد بپرسيم : چرا خداوند اين را بر من نازل كرده است ؟

اما مي توانيم بپرسيم : خداوند از من مي خواهد با اين چه كنم ؟

برنامه ي خداوند كامل است و هر چه روي مي دهد بهترين است .

در برنامه ي الهي هيچ خطايي وجود ندارد و براي كسي كه به آن ايمان داشته باشد همه چيز به خوبي پيش مي رود .

کار عشق از کربلا بالا گرفت
کار عشق از کربلا بالا گرفت
عشق آنجا دامن مولا گرفت
گفت اي مولا مرا بر مي‌گزين
زين طريقت تيغ حيدر مي‌گزين
من هزاران سال نوري گشته‌ام
تا به دشت کربلا پا هشته‌ام
عارفان و عاميانم طالبند
عاشقان از من به دنيا غالبند
من همان نورم که در طور آمدم
روز خيبر شاد و منصور آمدم
با علي و با محمد بوده‌ام
م‍َحرم اسرار احمد بوده‌ام
جملگي دنبال من بودند و حال
من به دنبال توام اي بي مثال
برگزيدستي مرا زآغاز و باز
با زبان من بکن راز و نياز
کعبه را در کربلا بنياد کن
اهل معني را به معني شاد کن
گفت مولا در مني اي خوب من
اي زخوبان جهان محبوب من
گر نبودي در من اي عشق عزيز
کي من و کفار را بودي تميز؟
در من اي عشق گرامي جوش زن
آتشي در خرمن خاموش زن
من تو را مشتاقم اي معجون درد
با تو مي‌خواهم به ميدان هم نبرد
عشق اي آن کس که بودي از نخست
احمد و ياران او دنبال توست
زينبم را بعد من ياري تو راست
کودکانم را مدد گاري تو راست
آتش اندر خطبة زينب گذار
ز آتش نطقش ز کافر جان بر آر
پرچم عباس بي‌دستم بگير
بعد از آن مي‌ده به مردان دلير
حيف باشد پرچمش روي زمين
هست اين پرچم بلند از نام دين
گرچه مي‌گويند ما کافر شديم
زير اين پرچم همه پرپر شديم
کربلاي ما کتاب عبرت است
اين شهادت در حساب عبرت است
از ازل ما را بلا تقدير بود
عشق را در کربلا تفسير بود
عشق مي‌آمد حسين او را زپي
يا که عشق آمد به استقبال وي
شايد اين هر دو يکي بودند و ما
ديده بوديم اين دو را از هم جدا
من گمانم عاشق او بود عشق
گر چه دانم منطق او بود عشق
شايد اين عشق است يادگار او
تا کند افشا همه اسرار او
هر چه باشد ما نمي‌دانيم چيست؟
يا حسين عشق است يا هر دو يکي است
يا حسين اي کربلا ايجاد کن‌!
عشق را در جان ما بنياد کن
خود پرستي از خدامان دور کرد
چشممان را هرزه‌گردي کور کرد
جمله مي‌گوييم سهم ما چه شد؟
قسمت ما از غنيمت‌ها چه شد؟
جنگ با احساس مردم مي‌کنيم
راه مردي را عجب گم مي‌کنيم